اسلام آباد۔28 جون(اے پی پی) قامي اسمبلۍ د راروا?? مالي كال 2024-25 لپ??ره نزدې د 18 زره 887 ارب?? روپو بجټ منظوري وركړه۔ تر ګرېډ 16 سرکاري ملازمانو په تنخاګانو كښې د 25 ٬ 17 څخه تر ګرېډ 22 ملازمانو په تنخاګانو كښې 20 فیصد او په پنشن كښې 15 فيصد زياتوالے وكړے شو٬ د نوي مالي كال په وفاقي بجټ كښې په كتابونو ، نیوز پرنټ، د زړونو رنځونو په سرجيكل آلات ٬ سسټنټس او په نورو طبي آلاتو او څيزونو ټېكس نه لګول برقرار ساتلې شوي ، دغسې تحقيق او د كركيلې څانګو كښې په كارېدونكو مداخل به ټېكس څخه استثنی دوامداره ساتلې شي۔ د سركاري څانګې پرمختيائي پروګرام مجموعي حجم 1500 ارب?? روپۍ اېښودلے شوے٬ د سبسډیز حجم 1363 ارب روپۍ او د مجموعی ګرانټس حجم 1777 ارب روپۍ كړے شو۔ لږ تر لږه مياشتيزه تنخا 32 زره څخه په زياتولو 37 زره كړې شوه ٬ د ټېکس محصولات هدف 12970ارب?? روپۍ اېښودلے شوے كوم چې د تېر كال په مقابل كښې 38 فیصد زيات دے٬ دفاعي ضروريات لپ??ره د 2122 ارب?? روپو بجټ بېل كړے شوے او د اقتصادي پرمختګ شرح 3.6 فیصد اېښودلو هدف ټاكلے شوے۔ د جمعې په ورځ په قامي اسمبلۍ كښې د مالياتي بل منظورۍ سره د فروري 2024 ټاكنو څخه وروستو دا د مخلوط حكومت اولنے بجټ دے۔ د راروا?? مالي كال په وفاقي بجټ كښې په معيشت كښې نجي څانګې ته زيات اهميت وركړے شوے ۔ د نوي مالي كال په وفاقي بجټ كښې د هېواد په مجموعي وسائلو كښې زياتې نه زياتې اضافې لپ??ره صوبائي حكومتونو سره په ګډه د كار كولو عزم ښكاره كړے شوے ۔ د وفاقی حکومت ټولې خالي آسامۍ ختمولو سره د كلن 45 ارب?? روپو بچت امكان دے۔ په هېواد كښې كاروباري هلې ځلې ګړندۍ كولو او برآمدات زياتولو له به رېګولېټري فرېم ورك آسانولې شي۔ د پروکیورمنټ په نظام كښې د آسانۍ او سپېځلتيا د لارې به د حكومت كاركردګي ښه كولې شي۔ ای پروکیورمنټ سره به په سركاري خرڅونو كښې 10 څخه تر 20 فيصده كمے راوستلې شي چې ورسره به نظام څخه كرپشن ٬ فراډ او د بدنيتۍ په څير مسئلې ختمولو له مرسته ترلاسه شي۔ دا نظام به 37 وزارتونو او 279 پروکیورنګ اېجنسیو كښې نافذ كړے شوے۔ يواځې د پی آئی اے، روزویلیټ هوټل، هاؤس بلډنګ فنانس کارپوریشن او د فرسټ وومن بېنک په څير ادارو نجكارۍ ك??ې به تندي راوستلې شي۔ لوئې هوائي اډې به آؤټ سورس كولې شي٬ اسلام آباد انټرنېشنل ایئرپورټ به تر ټولو وړاندې آؤټ سورس كولې شي۔ په دې لړ ك??ې به د نړيوال مسابقتي بډنګ د لارې تر 15 جولائي 2024 بولۍ ترلاسه كولې شي۔ په پنشن سكيم ك??ې به اصلاحات كولې شي۔ نوو ملازمانو لپ??ره د کنټربیوټری پنشن سکیم معارفي كولو تګلاره جوړه كړې شوې په كوم ك??ې به چې د حكومت برخه هره مياشت ادا كولې شي۔ په معاشي توګه كمزورې طبقو لپ??ره د بی آئی اېس پی په بجټ كښی 27 فیصد زياتوالے شوے چې ورسره د بي آئي اېس پي بجټ 593 ارب?? روپو ته ورسېد۔ د كفالت پروګرام لاندې د مستفيد كېدونكو وګړو شمېره به 93 لكه څخه يو كروړ ته رسولې شي۔ د زده كړو په وظيفو ك??ې به د نورو 10 لكه ماشومانو اندراج كولې شي۔ د نوي مالي كال په بجټ كښې د ګردشی قرضو انتظام باوري كړے شوے ۔ د بجلۍ پېداوار به د ګران برآمدي فيول په ځاے د تجديد وړ توان پلو منتقل كولو ته پام لرنه كولې شي۔ د راروا?? مالي كال په وفاقي بجټ كښې د توان څانګې له په پرمختيائي بجټ كښې 253 ارب?? روپۍ بېلې كړې شوي٬ د اېن ټي ډي سي سسټم ك??ې بهترۍ لپ??ره 11 اربه ٬ آبی وسائل لپ??ره 206 اربه ٬ مومند ډیم لپ??ره 45 اربه، دیامیر بھاشا لپ??ره 40 اربه ، چشمه رائیټ بېنک کېنال لپ??ره 18 اربه او په بلوچستان كښې د پټ فیډر کېنال ری ماډلنګ لپ??ره 10 ارب?? روپۍ بېلې كړې شوي ۔ د راوا?? مالي كال په وفاقي بجټ كښې آئي ټي څانګې ته خصوصي پام ګرځولے شوے۔ آئی ټی سېکټر لپ??ره 79 اربه څخه زياتې روپۍ بېلې كړې شوي۔ په فېډرل بورډ آف ریونیو كښې ډیجیټلائزیشن او اصلاحات لپ??ره 7 اربه ، کراچۍ كښې آئی ټی پارک جوړولو لپ??ره 8 اربه ، ټېکنالوجی پارک ډوېلپمنټ پراجیکټ اسلام آباد لپ??ره 11 اربه او پاکستان سافټ ویئر ایکسپورټ بورډ لپ??ره 2 ارب?? روپې بېلې كړې شوي ۔ د اسلام آباد په 167 سرکاري سکولونو ك??ې بنيادي اډانې او د زده كړو آسانيو لپ??ره لوئې رقم بېل كړے شوے۔ بهر هېوادونو كښې د مېشته پاكستانيانو مرستې له يو شمېر آسانۍ معارفي كړې شوي ۔ بهر هېوادونو كښې د مېشته پاكستانيانو لخوا رالېږلې كېدونكو ترسيلات زر ته وده وركولو له 86.9 ارب?? روپۍ بېلې كړې شوي۔ برآمدات ته وده وركولو لپ??ره د اېګزم بېنك د لارې اېکسپورټ ری فنانس سکیم لپ??ره بېل كړې شوې روپۍ 3 ارب 80 کروړ څخه 13 اربه 80 کروړ?? روپۍ كړې شوي ۔ د موسمياتي بدلونونو په اثرات قابو موندلو له به پاکستان کلائمیټ چېنج اتھارټی فعاله كولې شي٬ نېشنل کلائمیټ فنانس سټرټیجی به تر اکتوبر 2024 وضعه كړے شي چې مقصد ئۍ ګلوبل کلائمیټ فنانس پاکستان ته راوړل دي۔ ای بائیکس لپ??ره 4 اربه او د توان بچت پكو لپ??ره 2 ارب?? روپۍ بېلې كړې شوي۔ مالي كال 25-2024 لپ??ره د اقتصادي پرمختګ شرحې تر 3.6 فیصد پاتې كېدو امكان دے۔ هيله ده چې د افراط زر اوسط شرح تر 12 فیصده پاتې شي۔ بجټ خساره به د جي ډي پي 5.9 فیصد او پرائمری سرپلس به د جی ډی پی 1 فيصد وي۔ د اېف بی آر د محصولات اندازه 12 زره 970 ارب?? روپۍ ده كومه چې د روا?? مالي كال په مقابل كښې 38 فيصد زياته ده ٬ په وفاقي محصولات كښې د صوبو برخه به 7 زره 438 ارب?? روپۍ وي۔ د وفاقی نان ټېکس ریونیو هدف به 3 زره 587 ارب روپۍ وي۔ د وفاقی حکومت خالص آمدن به 9 زره 119 روپۍ وي۔ د وفاقي حكومت د ټولو خرڅونو اندازه 18 زره 877 ارب?? روپۍ ده په كومو ك??ې به چې 9 زره 775 ارب?? روپۍ د سود ادا كولو لپ??ره وي۔ د سركاري څانګې پرمختيائي پروګرام لپ??ره د 14 سوه ارب?? روپو بجټ بېل كړے شوے۔ دفاعي ضروریات لپ??ره 2122 ارب?? روپۍ ٬ سول انتظامیې لپ??ره 839 ارب روپۍ ٬ پنشن لپ??ره 1014 ارب روپۍ ٬ د بجلۍ ٬ ګاز او نورو څانګو سبسډیز لپ??ره 1363 اربه روپۍ د خېبر پښتونخوا ضم شوو ضلعو ٬ ګلكټ بلتستان ٬ اے دے كے ٬ بي آئي اېس پي ٬ اېچ اي سي ٬ ترسيلات زر او د آئي ټي څانګې ودې له 1777 ارب روپۍ بېلې كړې شوي ۔ سماجي څانګې لپ??ره په پرمختيائي بجټ كښې (20) فیصد اېښودلې شوي ۔ ، آزاد جموں و کشمیر، ګلګت بلتستان او د خېبر پښتونخوا ضم شوو ضلعو لپ??ره (10) فیصد وسائل بېل كړې شوي۔ په پي اېس ډي پي كښې انفراسټرکچر لپ??ره نزې 8 سوه ارب?? روپۍ بېلې كړې شوي په كومو كښې چې د توان څانګې له 253 ارب روپۍ ، ټرانسپورټ اېنډ کمیونیکېشن سېکټر لپ??ره 279 ارب روپۍ ٬ واټر سېکټر لپ??ره 206 ارب روپۍ ٬ پلاننګ او ھاؤسنګ له 86 ارب?? روپۍ شاملې دي۔ خصوصي سيمو (آزاد جموں و کشمیر او ګلګت بلتستان) لپ??ره 75 ارب?? روپۍ ٬ د خېبر پښتونخوا ضم شويو سيمو لپ??ره 64 ارب?? روپۍ او سائنس او آئي ټي لپ??ره 79 ارب?? روپۍ بېلې كړې شوي ۔ د وزيراعظم په خصوصي هدايت د اسلام آباد روغتونونو اپ ګرېډېشن له به بشپړ پلان مرتب كولې شي۔ په خاص توګه د انسټی ټیوټ آف میډیکل سائنسز او قائداعظم هېېلتھ ټاور نامې سره به يوه منصوبه جوړولې شي۔ د ټېكس بنياد پراخه كولو سره به د جي ډي پي تناسب سره د ټېكسونو شرح زياتولې شي٬ غېر دستاويزي معيشت به ختمولې شي۔ د مالياتي بل منظورۍ په مهال د اپوزيشن غړو لخوا د پورته كړو نكاتو په ځواب كښې د خزانې وزير اورنګزېب ووئيل تحقيق او د كركيلې څانګو كښې په كارېدونكو مداخل به ټېكس څخه استثنی برقرار ساتلې شي۔ د اېکسپورټرز په آمدن ټېكس لګولے شي كه د دې ګټه نه وي نو په دې به ټېكس نه لګوو ۔ ده ووئيل مونږ د سوداګرو ٬ پرچون خرڅوؤنكو او د رئيل اسټېټ څانګې د ټېكس په دائره كښې راولوو۔ ده ووئيل كه مونږ د 9 نيمو څخه 13 فيصد ته ځؤ نو مونږ له به دا اقدامات كول وي۔ دغسې به مونږ پرمختګ وكړے شوو۔ ده ووئيل وزيراعظم ښكاره هدايات دي چې د كركيلې او آئي څانګې دې نورو كومو څانګو سره موازنه نه كړې شي ولې چې هم دا دوه څانګې هېواد مخ په وړاندې بوتللے شي۔
